Bitki Çeşitlilği

Ic Mekan Sus Bitkileri

Türkiye'nin 27,6 milyon hektarlık tarım alanları
içerisinde cam ve plastik örtülü sera alanının 1990 yılında
133.000 dekar olduğu belirlenmiştir. Toplam süs
bitkileri üretim alanı 6280 dekardır. Bu alanın % 74'ü
kesme çiçek, % 15'i soğanlılar, % 8'i dış mekan bitkileri
ve % 3'ü ise iç mekan bitkileri olduğu saptanmıştır (1)

Dinlendirici, neşe ve mutluluk kazandırıcı sonuçlan ile
Özellikle nüfusun kentlerde yoğunlaşması, top- d'Ser tallm ürünlerinden ayrıcalık gösterir. Çağımızın
lumsal, kültürel, ekonomik dengesizlikler, kentsel görü- '"sanı için vazgeçilmez bir doğa materyali olan süs bitnümlerin
giderek doğadan uzaklaşmasına, fiziksel ve kilerinin tüketimi mevsimlik olmayıp, yılın her mevsiekolojik
çevre sorunlarının ortaya çıkmasına neden ol- minde tüketim potansiyeline sahiptir,
muştur. Bu olumsuz etkenlerin sonucunda insanın do- Süs bitkilerinin üretiminde ve kullanımında yirgaya
olan özlemi ve gereksinimi artmış, bu amaçla ya- minci yüzyılın ortalarından sonra hızlı gelişmeler olşadığı
kent mekanım doğaya benzetme çalışmalarına muştur. Türkiye' de de 1940' lı yıllardan sonra süs bitgirmiştir.
Bu çalışmalar sonucunda, genellikle kent içe- kileri ticarî amaçla üretilmeye başlanmış ve tarımda ayrisinde
geniş parklar, su yüzeyleri, açık ve yeşil alanlar " bir üretim faaliyeti olarak yerini almıştır. Buna kargibi
rekreasyonel alanlar geliştirilmiştir. Zamanla bu 5m, ülkemizde süs bitkileri yetiştiriciliğinde henüz arzu
alanlar da insanın yeşile olan gereksinimlerini karşıla- edilen seviyeye ya da hedeflere ulaşılamamıştır. Bunda,
mada yetersiz kalmıştır. Dış mekanda açık ve yeşil altyapı ve işletme masraflarının yüksek oluşunun, tekalanların
yetersizliği sonucunda, insan bu gereksinimi- nik bilgi ve kalifiye eleman noksanlığının, kredi olanakni
iç mekanda süs bitkileri ile karşılama yoluna gitmiş- larınm yetersiz oluşunun rolü büyüktür. Oysa, süs bitkiı
tir. Bu bitkiler genellikle saksılı, kesme çiçek, soğanlı, leri ile ilgili çoğu üretim dalında birim alandan elde edi-
. yumrulu ve rizomlu bitkiler olarak bilinmektedir. lebilecek gelir, tarımın diğer pek çok kolundan oldukça
Yüzyıllardan beri insan hayatıyla bütünleşen süs yüksek olabilmektedir.
bitkilerine iyiliğin ve güzelliğin, saygı ve sevginin sim- Ülkemizde, süs bitkileri yetiştiriciliği açık alanda,
gesi olarak her geçen gün daha fazla gereksinim duyul- örtü altında ve sera içerisinde yapılmaktadır. Ancak,
maktadır. özellikle iç kesimlerde üretim açısından sınırlayıcı bir-
Günümüzde geniş kullanım alanına sahip olan çi- çok olumsuz ekolojik şartlar bulunmaktadır. Bu açıdan,
çekler; duyguların iletişiminde, dostlukların kurulma- seralarda süs bitkilerinin yetiştirilmesinde en önemli sosında
ve devamında, insanın yaşadığı çevresinin renk ve runlardan biri de ısıtma olarak görülmektedir. Bölgeler
canlılık kazanmasında önemlidir. Çiçek, günümüzde in- itibarıyla sahil kesimlerinde süs bitkileri yetiştiriciliğinsanlarm
moral ve ruhsal yapısında olumlu etkiler yara- de ısıtma faktörü açısından önemli bir sorun bulunmaztan
bir eleman olarak, toplumların vazgeçilmez alışkan- ken, iç kesimlere doğru bu sorun belirgin bir şekilde orlıkları
haline dönüşmüştür. Sosyal etkinliklerde ve özel- taya çıkmaktadır.
l i k l e törenlerde, hasta ziyaretlerinde, doğum günlerin- Seralann ısıtılmasında çeşitli enerji kaynaklan külde,
mutlulukların paylaşılmasında en değerli ve en an- lanılmaktadır. Bunlar içinde, diğer enerji kaynaklarına
lamlı hediyeler arasında çiçek yer almaktadır. göre daha ekonomik, yenilenebilir ve sürekli bir enerji
Tarımın ve bitkisel üretimin bir dalı olan süs bitki- kaynağı olarak jeotermal enerji, sahip olduğu bu özellikleri
üretimi, insanlarımızın gıda gereksinimi yerine ruh- ler nedeniyle süs bitkileri yetiştirilen seralann ısıtılmasal
ve görsel gereksinimlerini karşılayan; yatıştırıcı, sında yoğun bir şekilde kullanılma olanağına sahiptir.(2)

1. Söğüt, Z., Emeksiz, F., Türkiye'de Süs Bitkileri Üretim ve Ticaretinin Yapısı ve Gelişimi ile Avrupa Topluluğu'na (AT)Uyum için Gerekenler, Türkiye I. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, Cilt II, 723-728, izmir, 1992
2. Ekoloji Çevre Dergisi Ekim-Kasım-Aralık 1998, Sayı : 29 21